Xiinxala sirboota aadaa oromoopdf The study employed cross-sectional survey designed to examine the process of the curriculum design. edu no longer supports Internet Explorer. iii GALATA Duraan dursee waaqa na uumee, fayyaa naaf kennee bu‟aa bahii hundumaa keessa dabarsee carraa Gola =Ummanni Oromoo aadaa ijaarsa manaa kutaa kutaatti qoqqoodu keessaa tokko diinqadha. 14 Uummanni Oromoo akkuma sirnoota darbanii sirna bulchiinsa mootummaa ADWUI (Adda Qorannoon kun mata-duree „Xiinxala Qabiyyee sirboota tartarii Oromoo: Godiina Arsii, Aanaa Gadab Hasaasaa‟irratti xiyyeeffate. Desalegn Hailu. Sababni kaayyoon kun xiyyeeffatameefis, qaawwi qorannoo iraachuu; akkaataa uumamsaafi caasaa maqaaleen Xiinxala Walsimannaa Qabiyyee fi Shaakala Dandeettiiwwaan Afaanii Siilabasii, Kitaaba Barattootaa fi Qajeelcha barsiisootaa Barnoota Afaan Oromoo Kutaa 9ffaa Bara 2005 Qorataan: Abdii Nagaasaa Waraqaa Qorannoo Sadarkaa Digirii Lammaffaa Damee Barnoota Afaan Oromoo Fi Ogbarruu Barsiisuu Ittiin Guuttachuuf Qophaa’e Yuunvarsiitii XIINXALA ASOOSAMA DHEERAA Qorannoo Barnoota Digirii Duraan Booda (MA)Muummee Afaan Oromoo, Ogumaafi Qunnamtiif Kan Dhiyaate Daarektoreeta Sagantaa Barnoota Digirii Duraan Boodaa YUUNIVARSIITII HARAMAAYAA gama miidhaaleefi acuuccaa aadaa, afaan, seenaa, xiinsammuu, eenyummaa saba Oromoo balleessuufi xureessuutiin ture xiinxalamee xiinxala qabiyyeefi itti fayyadama qoricha aadaa aanaa jibaat ashannaafii xilaahun yuunivarsiitii addis ababaa kolleejjii namoomaa, qo’annoo afaanii, joornaalizimii, joornaalizimiifi quunnamtiitti muummee afaan oromoo, ogbarruufi fookloorii hagayya, 2011/2019 addis ababaa 2008. Kaayyoo qorannichaa galmaan gahuuf mala qorannoo akkamtaatu hojiirra oole. Published Discourse Analysis of Hachalu Hundessa’s Lyrics: ‘Jirra!’ Tsega Andasha, Mohammed Dekabo 1-11 Xiinxala Qabiyyee Walaloo Sirboota Hacaaluu Hundeessaa Miidhaafi Diddaa Agarsiisan Soofiyaa Huseen, Alamituu Olii, Abdusalaam A/Olii 12-30 PDF erga uummanni Oromoo sirna Nafxanyaatiin cabee eegalee dhiibbaafi roorroo sirnichaan irra gahaa ture mormii qabu ibsachuuf gahee sirbi diddaa qabu Tasfayeen (2013) qorannoo isaa bandiin muuziqaa Afran Qalloo irratti taasiseen addeesseera. (PDF) Xiinxala Fakkoommii Meeshaalee Aadaa Adeemsa Sirna Gumaa Lubbuu Namaa Baasuufi Keessatti. Waan beektoonni Xiinxala Adeemsa Moggaasa Jechootaa: Jechoota Garee Qorannoo Moggaasa Jechootaafi Waaltina Afaan Oromoo Moggaaserratti kan xiyyeeffate Gola =Ummanni Oromoo aadaa ijaarsa manaa kutaa kutaatti qoqqoodu keessaa tokko diinqadha. haaraa, galumsa hawaasummaafi deebii dubbistootaa waloon xiinxala ragaaleef dhimmi itti bahamee jira. Akkasumas, kabajaa fi safuu nyaanni aadaa kunneen qaban dhaloonni ammaa sirritti akka hinbeekne waan hubadheefi. Isaan keessaa muraasni: aadaa hawaasaa, nyaanni aadaa kunneen hawaasa biratti qaban gadi bu’aa jiraachuu waan argeefi. Jechoota Ijoo: Araara, Finfinnee, Oromoo, sirba, yaadannoo waloo, walooma----- Full Length Research Paper Waamicha Araaraafi Waloomaa: Xiinxala Ergaawwaniifi Fakkoommii Sirba gamisaan guuttachuuf Habtaamuu Baluuudee Wayyeessaatiin Mataduree “Xiinxala Sirboota Diddaa, Xiyyeeffannoon Fayyadama Afaanii Sirboota Ittiiqaa Tafarii Saaqi Yaada kana Hayiluu Bantii (1997:4) yoo ibsu, “Aadaa uummata Oromoo keessatti bal‟inaan kan beekaman: geerarsa, guddisa daa‟immanii, sirboota fuudhaafi heerumaa, The purpose of this study is to investigate the process of Afaan Oromoo curriculum design in case of secondary school starting from its educational policy to the development of instructional material. Kunis aadaan bal’ina isaa irraa kan ka’e waan hunda akka qabaatu Qorannoon kun “Xiinxala Beekkumsa Oromoo Gujii Moggaasa Maqaa Dhuunfaa: Namaa, Beeyil Ladaa, Biqilootaafi Simbiroota irratti qabu ” jedhu irratti kan gaggeeffameedha Kaayyoo qorannoo kana galmaan gahuuf mala qorannoo akkamtaatti XIINXALA QABIYYEEWWAN MAMMAAKSOTAA ASOOSAMOOTA ‘KABIIR WAADOO GADAA SABBOONAA OROMOO’FI ‘BURREEN BIFA TOKKOO MITI’ JEDHU KEESSATTI QORANNOO DIGRII LAMMAFFAA USMAA’IL AAMMIYYEE HASSANOO aadaa, duudhaafi muuxannoo jiruuf jireenya isaa waliif dabarsaa turuutu mul’ata. Walaloo sirboota miidhaafi diddaa irratti qorannoo gaggeessuuf ka’umsa Artistiin sirboota aadaa Jimmaa wallisuun beekamtu Bishriyaa Boorshaa, albamoota Haacaaluu lamaan irratti jalaa qabuun waliin hojjetteetti. Akka seenaa Oromoo irraa hubatamutti, barnootaa afaan oromoo fi ogbarruutiif kan dhiyaate xiinxala guutummaa fi sirrummaa lat-horsaa: kitaabilee seerluga afaan oromoo filataman keessatti qorataa: geetinnat alamnaw gorsaa: tashoomaa balaaynaa (ph. XIINXALA QABIYYEE WALALOO SIRBOOTA MIIDHAA FI DIDDAA OROMOO IBSAN: KAN BARA 2013-2018TTI Kaayyoon dimshaashaa qorannoo kanaa, walaloo sirboota Oromoo kanneen miidhaafi diddaa mul`isan ergaa isaaniin xiinxaluudha. Fakkenyaaf afwalaloowwaan Qorannoo kun Xiinxala Meeshaalee Aadaa Miidhaginaa Oromoo Harargee Aanaa Habroo ibsuu irratti xiyyeeffata. Gosoonni meeshaalee Ulfoo, haalli argama isaanii, walitti hidhatinsi amantii gamisaan guuttachuuf Habtaamuu Baluuudee Wayyeessaatiin Mataduree “Xiinxala Sirboota Diddaa, Xiyyeeffannoon Fayyadama Afaanii Sirboota Ittiiqaa Tafarii Saaqi Yaada kana Hayiluu Bantii (1997:4) yoo ibsu, “Aadaa uummata Oromoo keessatti bal‟inaan kan beekaman: geerarsa, guddisa daa‟immanii, sirboota fuudhaafi heerumaa, Hanga ammaatti gosa geerarsaa qorannoodhaan adda bahan sagaltu jira jedhu qorataan aadaa fi seenaa Obbo Charinnat. Kanarratti hundaa‟uun qorattoonni hedduminni sagalee sirboota Oromoo keessaa dhagahamanii dhimma qorannoo dirree qorannoo garagaraa ta‟uu akeeku. Semantic Scholar extracted view of "Xiinxala Asoosama 'YOOMI Laataa?'Fi 'KABIIR Waadoo Gadaa Sabboonaa Oromoo': Ija Yaaxxina Dhugummaatiin" by Dassaaleny Hayiluu XIINXALA FOOKLOORII OROMOO ITTI FAYYDAMA FARDAA KEESSATTI GODINA SHAWAA KIBBA DHIHAA AANAA DAAWOOTTI URGEESSAA XILAAHUN YUUNIVARSITII FINFINNEE KOOLLEEJJII NAMOOMAA, JOORNAALIZIMIIFI aadaa /Material culter/, Duudhaa /Custom/, Aartii sochii/FolkArt/dha. Oromo, also called Afaan Oromo and Oromiffa, is a member of the Cushitic branch of the Afro-Asiatic language Xiinxala Walsimannaa Qabiyyee fi Shaakala Dandeettiiwwaan Afaanii Siilabasii, Kitaaba Barattootaa fi Qajeelcha barsiisootaa Barnoota Afaan Oromoo Kutaa 9ffaa Bara 2005 Qorataan: Abdii Nagaasaa Waraqaa Qorannoo Sadarkaa Digirii Lammaffaa Damee Barnoota Afaan Oromoo Fi Ogbarruu Barsiisuu Ittiin Guuttachuuf Qophaa’e Yuunvarsiitii Kaayyoon gooroo qorannoo kanaa, maqaalee nama dhuunfaa Oromoo Booranaa ija xiinjecha Afaan Oromootiin xiinxaluudha. Hayiluu, Dassaaleny . Erga sirna barreeffamaa mataa isaa Kaayyoon bu’uuraa qorannoo kanaa caasaa caasimaa (syntactic structure) hiibboowwan Oromoo Godina Qellem Wallaggaa aanaalee filatamanii xiinxaluudha. Yeroo kana warri hintalaa yoo itti amanan beellama laatu. Fkn eebba, sirba, Xiinxala Sirboota Oromoo Hojii Irratti Xiyyeeffatan: Godina Wallagga Lixaa Aanaa Jaarsoo Kan Walitti Qabaman ” Jedhu Irratti Qophaa’e Sadarkaa Ulaagaa Yuunivarsiitiin Kaa’e Guuteera Oromoo beekamaa fudhachuun xiinxala fuulleffannaa teeknikaa taasisuun gumaacha tokko taasisuudha. Firiiwwaan (gooroowwaan) fookloriin ofjalatti qabaatu Kaayyoon gooroo qorannoo kanaa, maqaalee nama dhuunfaa Oromoo Booranaa ija xiinjecha Afaan Oromootiin xiinxaluudha. BBC Sirna Gadaa sirna ittiin bulmataa Oromoo ti. Qaalluun eenyu gaheen Sirna Gadaa keessa qabu jennee hayyuulee gaafanneerra. (Asafaa 2009:12) falmii ummatni Oromoo godheen har‟a afaan oromoo afaan hojii mootummaa Kaayyoon qorannoo kanaa gosoota himootaa mammaaksonni Oromoo ittiin dhihaatan xiinxaluudha. walaloon sirboota filatamanii saxaxa ibsaa fayyadamuun Nyaatni aadaa Oromoo nyaata ummata Oromoo biratti beekkama ta'ee kan dhaloota keessa darba dhufe. Aadaa Oromoo keessatti maatii fi firatu ilma fuudha ga’e tokkoof hintala heeruma geesse tokko barbaada. ” (Aarsaa, f. Gurbaan erga itti amanee jaarroleen mariyatanii, jaarsa ergatu. 5. Saxaxa Qorannichaa 27 3. Xiinxala Ergaafi Qabiyyee Walaloo Sirboota Oromoo: Kan Bara 2011 Hanga Walakkaa Bara 2012tti (2019) Thesis Iddoosaa Eebbisa; Tashoomaa Egeree; Alamituu Olii (2021-02-01) ibsatan sirboota aadaa oromoo kan yeroo gaa’ilaa keessaa sirboonni heelleefi heellamaa isaan ijoodha. Nyaatni aadaa ayyana, cidha, qophii fi yeroo adda addaa irratti ni dhiyaata. waan ibsuuf akka qabeenya Oromoo Aanaa Noonnoo Beenjaa aadaa hawataafi boonsa ta‟e kan qabuudha. Journal Title. 6 %âãÏÓ 1313 0 obj /Linearized 1 /L 1686261 /H [ 1508 2000 ] /O 1315 /E 172455 /N 130 /T 1659872 >> endobj xref 1313 45 0000000017 00000 n 0000001375 00000 n 0000003508 00000 n 0000004043 00000 n 0000004071 00000 n 0000004154 00000 n 0000004892 00000 n 0000005209 00000 n 0000034492 00000 n 0000035018 00000 n 0000035343 00000 n xiinxala haala dhiyyaannaa seerluga afaan oromoo, kitaaba barnootaa afaan oromoo kutaa 10ffaa asteer waaqgaarii jiraataa waraqaa qorannoo digirii baachilar aartii afaan oromoo, ogbarruufi quunnamtiin gamisaan guuttachuuf dhiyaate muummee afaan oromoo, ogbarruufi fookloorii kolleejjii namoomaa, qorannoo afaanotaa, joornaalizimiifi quunnamtii BBC News Afaan Oromoo Verified account S o n o t e d s p r J i 3 i 5 t a 1 5 n 3 6 f 2 9 m t 7 c e t m 1 f 1 , t u 8 5 0 h 2 6 3 6 0 c 5 1 l i 0 3 h u 0 2 · Abbaan Gadaa gadoomarra jiru siyaasa paartii keessa seenuun qooda fudhachuu danda'aa? Abbaan Gadaa Afran Qalloo Abbaa Gadaa Abdurazaaq Ahimad dhihoo Uummanni Oromoo aadaa, seenaa duudhaa,safuu, amantaafi dhugeeffannoo mataaa isaa qaba. Oromoo biratti gosa ofii Wallaaluun salphina. Albama Waa’ee Keenyaa jedhurratti HUMAANIITIITTI DAMEE BARNOOTA AFAAN OROMOO FI OGBARRUUTIIF DHIHAATE XIINXALA ITTI FAYYADAMA AFAANII ASOOSAMA DIBAA KEESSATTI DASSAALEE TUFAA TEESSOO GORSITUUN: ALAMITUU OLII (PhD. . Authors. Maddi odeeffannoo qorannoo kanaa qooda fudhattoota Aadaa Oromoo keessatti uffatii, faaya fi maloota miidhaginaa adda addaa fayyadamuun bakka guddaa qabaatanis, sababoota siyaasaa fi amantaan yeroodha Jimma University Open access Institutional Repository Xinxala qabiyyee fi Raawwii weedduu Asmaarii Godina Iluu Abbaa Boor Oromoo, akkasumas Afaan Oromoo fi Oromiffas ni jedhama, miseensa damee Kuush maatii afaan Afroo-Eshiyaati. Sirboota Qabsoo fi Aadaa Oromoo (Collection) aadaa hawaasa Oromoo Gujii ka’umsaa godhaachuudhaan qorannoo kana adeemsiisuuf murteesse jira. Haalii rawii aadaa walgargarsaa sirna Jala deemmaa keessatti 36 4. Qorannoon akkaatummaa ogafaan Oromoo xiyyeeffannoo bal’aa dhabuun barruu kanaaf ka’umsa yoo ta’u, qorannichi qaawwa gama kanaan jiru guutuuf kan gaggeeffamedha. Kanneen keessaa aadaa fudhaa heerumaa yoo fudhanne aadaan kun uummata Oromoo biratti iddoo guddaa qaba. Haaluma kanaan, akkaataa weelluu jaalalaa sadarkaalee dhaamsagaa, caas-himaafi This study presents a stylistic analysis of a genre of Oromoo oral song, weelluu, recited by the youth among the Maccaa Oromoo. Qorannoon kun falaasamaafi amantii Oromoo wajjin wal qabatee ilaalchaafi kabaja meeshaalee Ulfootiif kennamu xiinxaluu irraatti kan xiyyeeffatedha. Qorannoon kun mata duree Mil’uu Oromummaa: sirboota warraaqsaa Keekiyyaa Badhaadha filataman keessatti jedhurratti kan gaggeeffameedha. Haaluma kanaan qorannoon kun sirboota warraaqsaa Oromoo kanneen wallisaa Caalaa Kaayyoon dimshaashaa qorannoo kanaa, walaloo sirboota Oromoo kanneen miidhaafi diddaa mul`isan ergaa isaaniin xiinxaluudha. 1 Dubartoonni Tuffatamoo Ta’uu Isaanii Kan Mul’isan 29 4. Jaarsis beellamma gaafatee warra maatii kadhata. 2 fummaatti waan ilaaluuf sirboota aadaa faaruuwwan amantii bakka buusaa deemaa dhu-fuu isaati. Qorannoon kun lamaan xiinxala qabiyyee walaloo sirboota diddaa afaan Oromoo irratti gaggeessuun qorannoo kana Qorannooon kun xiinxala akkaatummaa weedduu jaalalaa Oromoo Maccaarratti xiyyeeffata. 2, June 2022 https:journals. Kaayyoo kana galmaan ga’uuf immoo ragaalee xiinxala dookimentiirratti hundaa’etu mala qorannoo akkamtaatti fayyadamuudhaan xiinxalame. Yeroo naqannaatti ilmaafi intalli tokko waliin bultoo dhabbachuu danda'u kan jedhu murtessuuf biqilli ilaalama. Madda suuraa, Eric Lafforgue/Art in All of Us. et e-ISSN: 2616-3985 p-ISSN: 2616-3977 A Bilingual Journal of the Institute of Oromo Studies (IOS) Jimma University -----Full Length Sirna Gadaa keessatti qaalluun gahee ofii qaba. Qorannoon kun afoolaa asoosamoota Afaan Oromoo filataman keessatti argaman xiinxalurratti yoo xiyyeeffatu, qorataan baarreessitoonni asoosamaa afoola adda addaatti fayyadamaanii sababa asoosamoota barreessaa jiraanirraan kan ka‘e itti fayyadama afoolaa asoosamoota keessatti maal akka fakkaatu hubachuuf ka‘umsa argatee, kaayyoolee: gosoota afoola Afoolota Oromoo haala kanaan miseensota Gumiiwwan Sanyiin sassaabaman keessaa hammi tokko maxxansa kanaan dubbistootaaf dhihaateera. Akkasumas, aadaa Oromoo keessatti faayidaalee hedduu qaba. by Anonymous_QvzMnj6u2I Sirboota Aadaa Oromoo: Goobeen maali, yoomii fi eessatti sirbama? Play video, "kkkkkkkkkkkkk", Turtii 2,02. The focus area of the study was Kellem Wollega of Machaa Oromoo. Waamichi waloomaa dhiyaate dammaqiinsa ofiifi warra biroo adda Scribd is the world's largest social reading and publishing site. Maalummaa Meeshaalee Ulfoo Aadaa Oromoo 20 2. Sirbi kun bara moofaa irraa bara haaratti ce‟uu isaanii lameen ciminni isaanii sirboota ayyaana Masqalaa sababeeffachuun sirbamaa turan, yeroo Biqila ilaallachuun aadaa fudhaafi heeruma Oromoo Maccaa biratti irra caalaa beekamudha. Seera Sirna gadaatiin namni Oromoo tokko gosa, balbalaa fi hamma abba 2. Kanaaf, Sirna Gadaa Oromoo: Yunivarsiitiin Bulee Horaa bara 2013'tti Sirna Gadaa sadarkaa PhD'n barsiisuu jalqabuufi Yunvarsiitichi waggaa sadiin dura instituutii qorannoo sirna Gabaabumatti seenaa fayyisaa dubbisuun waa'ee Oromoo, aadaa, amantaa fi afaan Oromoo, fedhii fi akka itti yaadan, hundaa ol ammoo seenaa Oromoo fi galma isaanii xiinxala milkii ilaallannaa oromoo amboo qorattuun: dastaa egeree gorsaan: xilahuun taliilaa (phd) waraqaa qorannaa digrii lammafaa ( ma) guuttachuuf muummee afaan oromoo, ogbarruufi fooklooriif yuunivarsiitii finfinee kolleejjii namoomaa, qo’annoo afaanotaa, joornaalizimiifi qunnamtiitti muummee afaan oromoo, ogbarruufi fookloorii Qaroominniifi guddinni marti, maddisaa aadaa sabni sun qaburraa burqa. Aadaa Oromoo kan bara sirna Gadaa keessatti yeroon baay’ee barbaachisaadha. Gosoonni meeshaalee Ulfoo, haalli argama isaanii, walitti hidhatinsi amantii wajjin isaan qabaniifi faayidaaleen isaanii qorannoo kana keessatti dhimmoota xiyyeeffannaan jalqabaa isaaniif kennamedha. Afaan Oromoo Barachuu Barbaadduu, Afaan Oromoo Jaalattuu? Koottaa walwajjiin barree wal barsiifnaa , Hawaasni Oromoo fi Jaalattoonni Afaan Sirboota qabiyyee garaagaraa kanneen akka jaalala, warraaqsa fi gorsaa of keessaa qaban, akkasumas ammoo sirboota aadaa sirbuun kan beekamu weellisaa Gadaa Journal/Barruulee Gadaa Volume 5, No. Kanneen keessaa Sirbi Garmaama Masqalaa isa tokkodha. xilaahuun taliilaa waraqaa qorannoo digirii lammaffaa (ma) afaan oromoo barsiisuuf gamisaan guuttachuuf qophaa’ee muummee afaan oromoo og-barruufi This study presents analysis of stylistic preoccupation of selected poems of poet Zalaalam Abarraa. meeshaan funaansa odeeffannoo sakatta’a dokumentiitti fayyadamuun sirboota filatamanii walaloo sirboota kanaarratti immoo xiinxala gaggeessuun fayyadamni afaanii achi keessaa walitti qabamanii jiru. pdf (1. Ayyaanni cuuphamuu Iyyasus Kiristoos yaadachuun waggaa waggaan kabajamu, ayyaanni cuuphaa qabiyyee amantaan cinatti taateewwan aadaa garaagaraa XIINXALA ADEEMSA SIRNA GAA’ELAA OROMOO (SHAWAA LIXAA AANAA JALDUU) HAYILUU HUNDEE GALAALCHAA WARAQAA QORANNOO ULAAGAA DIGIRII LAMMAFFAA AFAAN OROMOOFI OGBARRUUN Haala kanaan fookilooriin Oromoo eenyummaa, aadaa,duudhaa, qaroomina, falaasama, amantii, ogumafi kkf. Sadarkaa Sirna Gadaa Oromoo Gujii 22 2. Waan beektoonni ykn qorottoonni barruudhaan har’a lafa kaayan, boru kaan itti dhufee barata ykn irra dhaabatee xiinxala. Ibsa Naannoo Qorannichaa 26 3. Haaluma walfakkatuun, qorannoon kun Kan xiyyeeffatu walaloo sirbaa weellistoota Oromoo Ittiiqaa Tafarii, Caalaa Bultumee, Galaanaa Gaaromsaa, fi Hacaaluu Hundeessaa bara 2013-2018tti gidduutti bahan irrattidha. Qorannoo Duudhaa Hawaasaa(2011) Xiinxala Af-walaloo Sirboota Hawaasa Oromoo Salaalee(2011) Qaaccessaafi Walitti Qabiinsa Ergaa Afoola Oromoo Salaalee (2013) Qaaccessa Faayidaafi Ergaa Geerarsa Xiiqii Oromoo Salaalee(2014) xiinxala qabiyyee af-walaloo weedduu waarisiisaafi arrabsoo cidha oromoo tuulamaa godina addaa oromiyaa naannawa finfinnee aanaa walmaraa dirribee bayeechaa daadhii gorsaan: dr. Kaayyoon gooroo qorannoo kanaa, Nyaata aadaa Oromoo Arsii Shaaffee fi Daraqoota akka aanaa Martitti xiinxaluudha. Haaluma walfakkatuun, qorannoon kun Ogbarruu jechuun ogummaa dhalli namaa ittiin aadaa, duudhaa, A Bilingual Journal of Institute of Oromoo Studies (IOS) Jimma University. ጎቤ ከኦሮሞ ባህላዊ ዘፈኖች መካከል የሚጠቀስ ሲሆን የክረምት ወራት ማለቃቸዉን እና . Despite his immense contribution in the development of modern Oromo poetry, the poet's works A Bilingual Journal of the Institute of Oromo Studies (IOS) Jimma University e-ISSN: 2616-3985 p-ISSN: 2616-3977 ----- 53 Axeeraraa Qorannooon kun xiinxala akkaatummaa weedduu jaalalaa Oromoo Maccaarratti xiyyeeffata. Uummanni Oromoos, gocha kana dura dhaabbachuun diddaa isaa bifa garaagaraatiin ibsachaa ture keessa tokko sirbatti fayyadamuunidha. tabula Gr atulatoria tuomo a aLto, Helsingin yliopisto Aikuiskasvatus-lehti Leena ahteenmäki-peLkonen, Helsinki päivi atjonen, professsori, Joensuun yliopisto anja heikkinen, professori, Tampereen yliopisto Rit va engestRöm, Goobeen sirboota aadaa Oromoo keessaa tokko ta’ee, birraa bari’uu sababeeffachuun dargaggoota Oromoon sirba sirbamudha. Meeshaalee Ulfoo Aadaa Oromoo Gujii 23 3. Kaayyoon gooree immoo, akkaataa uumamsaafi caasaa maqaaleen nama dhuunfaa Oromoo Booranaa qaban ibsuudha. 152) Aadaa Oromoo keessatti jaalalaafi nageenyi akka qaba. 02:02. BBC News, Afaan Oromoo Qabiyyeetti darbi Xiinxala Fakkoommii Meeshaalee Aadaa Adeemsa Sirna Gumaa Lubbuu Namaa Baasuufi Keessatti. XIINXALA ADEEMSA SIRNA GAA’ELAA OROMOO (SHAWAA LIXAA AANAA JALDUU) HAYILUU HUNDEE GALAALCHAA WARAQAA QORANNOO ULAAGAA DIGIRII LAMMAFFAA AFAAN OROMOOFI OGBARRUUN Haala kanaan fookilooriin Oromoo eenyummaa, aadaa,duudhaa, qaroomina, falaasama, amantii, ogumafi kkf. Kaayyoo kana galmaan gahuuf mala qorannoo ture. Barruuleen firoommii mata duree Since Oromo scholars and others have been discouraged or prohibited by the Ethiopian colonial state from documenting Oromo oral traditions, adequate information is lacking (Jalata, 2012). Tirriin shubbisa aadaa Godinaalee Arsii Lixaa, Oromoon Maccaa naannoo kana kan qubate jaarraa 16ffaa walakkeessa lammaffaa keessa yeroo Oromoon gara kibba Mormoritti babaallachaa tureti. Kaayyoon gooree immoo, akkaataa uumamsaafi caasaa maqaaleen nama dhuunfaa Oromoo qabu dhiheessa. Ofii hambaaleen Oromoo, akkasumas Afaan Oromoo fi Oromiffas ni jedhama, miseensa damee Kuush maatii afaan Afroo-Eshiyaati. d) gorsituu aantee: alamituu olii Walleelee teenya ta dur katabii gama jalaa (lyrics) wajjiin maxxansinee isiniif dhiheessuu dha hawwiin teenya! sab qunnamtii muummee afaan oromoo, ogbarruu fi fookiloorii xiinxala afwalaloo sirba wadaajii oromoo salaalee aanaa hidhabuu abootee waraqaa qorannoo ulaagaa digirii lammaffaa (ma) afaan oromoo barsiisuu guuttachuuf dhiyaate tashoomaa tolaa ayyaanee gorsaa: xilaahuun taliilaa (phd. Mootummaan duraan naannoo san ture Impaayera Itoophiyaa fi Sulxaana Adaal bulchinsa Ahimad Giraanyi jalaltti waraana geeggeeffamen kan dadhabe yoo ta'u waraana fi buttaa garbaa kan abbootin waranaa warra dhalootaa dhalootatti dabarsuun asiin ga‟ee, hanga ammaatti aadaa isaatiin boonaa jiraatudha. xiinxala raawwii sirna buttaa liiban maccaa: godina shawaa lixaa by fufa9kenea %PDF-1. 10. ju. FI 10. Bodee = Meeshaa sibiila qaramaa irraa diina ofirraa ittisuuf Uummanni Oromoo fayyadamaa turan. 2008-07. Haaluma walfakkatuun, qorannoon kun Ogbarruu jechuun ogummaa dhalli namaa ittiin aadaa, duudhaa, Aadaa Oromoo: Gumaa, sirna namni lubbuu baase namaa fi Waaqa ittiin araarfatu. Barruuleen firoommii mata duree Sirna bulchiinsa biyya kanaa dhufaa darbu keessatti dhiibbaan uummata Oromoo irratti, gama hawaasummaa, siyaasaafi dinagdeetiin gahaa tureera. Xiinxala taasifame irraas argannoon adda baafames atakaroon hooggantoota Oromoo walooma Oromootti danqaa ta‟us, egeree Oromoof falli araaraafi tokkummaa ta‟uu akeeka. Oromo, also called Afaan Oromo and Oromiffa, is a member of the Cushitic branch of the Afro-Asiatic Qorannoon kun humna sirboonni Oromoo dhimmoota hawaas-siyaasaa sabichaa dhiyeessuu keessatti qaban xiinxaluu irratti fuulleffata. ) sadaasa, 2014/2021 finfinnee Kaayyoon qorannoo kanaa inni guddaan Sirna Moggaasa Maqaa Oromoo Gujii Xiinxaaluudha. Kaayyoon ijoo qorannichaas ergaawwan gama waloomaafi araaraa sirba Galaanaa Gaaromsaa „Duraanuu‟tiin dabarfaman xiinxaluufi akkaataa isaan ittiin dhiyaatan ibsuudha. 3. 1. edu. Haala rawwii Aadaa walgargaarsaasirna Butii keessatti 37 4. Iddattoofi Iddatteessuu 27 3. Academia. 2. HAANNAA MALKAAMUU WARAQAA QORANNOO DIGRII LAMMAFFAA (MA) AFAAN aadaa, mantii fi barsiifata saba tokkoo baatee kan socho’uudha (Oring ,1999:136). Kunis jifaara saglan geerarsaa jedhama jedhan. Sirni Gadaa Oromoo, akkasumas Afaan Oromoo fi Oromiffas ni jedhama, miseensa damee Kuush maatii afaan Afroo-Eshiyaati. Oromo, also called Afaan Oromo and Oromiffa, is a member of the Cushitic branch of the Afro-Asiatic language family. Isaanis: yeroo Xiinxala Ergaafi Qabiyyee Walaloo Sirboota Oromoo: Kan Bara 2011 Hanga Walakkaa Bara 2012tti (2019) Madda raga ilaalchisuun ammoo qorataan xiinxala ergaa Oromoo, Ogumaafi Qunnamtiitti sagantaa Oguma Oromootiin barachaan jira. Files. Seenaan ummata tokkoo Sirna Gadaa keessattiis ummanni Oromoo aadaa walii galatti bifa armaan olii qabaatu akka qabu, aadaa kanarraahiis qaroomni ummata Oromoo kalandara mataa isaa qabaachutti akka geesse hubanna. 8. 2. 5 %µµµµ 1 0 obj >>> endobj 2 0 obj > endobj 3 0 obj >/ProcSet[/PDF/Text/ImageB/ImageC/ImageI] >>/MediaBox[ 0 0 612 792] /Contents 4 0 R/Group >/Tabs/S Kaayyoon dimshaashaa qorannoo kanaa, walaloo sirboota Oromoo kanneen miidhaafi diddaa mul`isan ergaa isaaniin xiinxaluudha. Qorannichaaf mala iddatteessuu miti-carraa keessaa tooftaa kaayyeffataa kan dhimma itti bahamedha. diinqi mana keessatti bakka maatiin manaa qofti beekaniifi keessummaan hin XIINXALA ERGAA AFWALALOO GEELLOO OROMOO GODINA WALLAGGAA BAHAA AANAA GIDDAA AYYANAA QORATAAN: DASSAALENY NAGARII geelloo gosoota sirboota 2009:12) ibsutti,“Afaanota Afrikaa keesatti dubbatamu keessaa Afaan Oromoo afaan Arabaa, Hawusaafi Suwaayiliitti aanee baay‟ina uummata afaanicha dubbatuun sadarkaa afraffaarratti Soofiyaa, Alamituufi Abdusalaam, Xiinxala Qabiyyee Walaloo Sirboota Hacaaluu . No Thumbnail Available . Ibsa waa'ee suuraa, Manguddoota Booranaa irratti xiinxala qabiyyeewwaniifi ergaalee taasisuu irratti xiyyeeffata. Madda Ragaalee 27 3. Kun xiinxala qabiyyee af-walaloo geerarsa oromoo maccaa: godina wallagga lixaa aanaa boojji dirmajii dammituu aagaa lamuu yuuniversiitii addis ababaa koolleejjii namoomaa qo‟annoo afaanii, joornaaliizimiifi quunnamtii muummee afaan oromoo, 2 Women and Men in Arsi Oromoo Proverbs: An Implication for Gender Equality Obbo Ayyehu Baacaafi Obbo Leeniin Kuttoo 3 Analyzing the role of riddles and children play in the pre-school education (Art) Obbo Mohammad Namoo 4 Sirboota Aadaa Oromoo Godina Jimmaa Kaleessaafi Har‟aa Obbo Kaamil Mohaammad Xiinxala Afwalaloowwan Hojii Daboo Oromoo Maccaa, Aanaa Nuunnuu Qumbaa WARAQAA QORANNOO DIGIRII LAMMAFFAA BORSANYII FAYISAA MIIRESSAA Sadaasa, 2012 Yuunivarsiitii Haramaayaa, Haramaayaa . Guyyaa, ji’a (baati), waggaafi Gadaa lakkaawuudhaan hawaasa Oromoo sirna kan jalatti qindeessuun qaama aadaa ture. Yeroo ammaa aadaan kun dhaloota ammaan dagatamuu haala dandaa’u keessa jira. Qabiyyeewwan sirba heelleefi heellamaa, kanneen quuqama,waldhabbii,jaalalaafi Xiinxala Sirboota Qeexalaa Gadaa Oromoo Gujii: Aanaa Ardaa Jilaa AXEREERAA Qeexalaan gosa sirba aadaa Oromoo Gujii yoomessa mataa isaa keessatti sirbamudha. Afoola dabalatee aadaan Oromoo bal’aa fi kan akka laayyotti himamee hin dhumne waan ta’ef fuulduras sochiilee gumiiwwan sanyii aadaa fi eegumsa naannoo walin walqabatanii taasifaman walfaana Oromoota Arsii Sikkoofi Mandoo biratti aadaa fuudhaafi heerumaa keessatti sirnootni Gabbaraafi Geega'oo jedhaman sirnoota kennaan ittiin kennamuudha. Xiinxala Aadaan Walgargaarsaa sirna Kaadhimmachuu Keessatti 34 4. Akkuma kanaan maqaalee hedduun walitti qabamuun xiinxalamanii jiru. Journal ISSN Nyaata aadaa Oromoo nyaata ummata Oromoo biratti beekkama ta'ee kan dhaloota keessa darba dhufe. Gadaan sirna ittiin siyaasni, dinagdeenii fi hawaasummaan ummata Oromoo ittiin murteeffamu, kan miseensi sabichaa mirgaa fi dirqama isaa beekee ittiin walii galuu fi tokkummaan ittiin waliin jiraatudha. XIINXALA QABIYYEE KAKUU SIRNA GADAA OROMOO: AANAA KIIRAMUU, FOOQAA DARRABBAA IRRATTI KAN XIYYEEFFATE QORATAAN: FIRAA’OL TAAKKALAA hawaasni Oromoo kun aadaa isaa bu’uureeffatee jiruufi jireenya isaa gama hundaan geggeeffataa tureera; geggeeffataas jira. Booree = Roorroo ( gochaa hammeenyaa diinaan namarra gahu ). 2 Dubartiin Odeessituu Ta’uu kan Ibsan 32 aadaa, duudhaa, seenaafi eenyummaa dhaloota darbee himamsa afaaniitiin dhalootaa dhalootatti Kunimmoo, aadaa tee jaalalaa san waan ta‟eef sitti hin ulfaanne intal Dhugumaa. Qabiyyeewwan sirba heelleefi heellamaa, kanneen quuqama,waldhabbii,jaalalaafi jibba namootaa, waliin jireenya hawaasaa, abdii fuulduraa, warra cidhaa eeybisuu fi faarsuu, kabaja %PDF-1. Walaloon Oromoo dhiibbaa afaanicharra baroota dheeraaf tureen, biiftuu barreeffamaa hinargatiin haaturu malee, kufaatii Xiinxala ragaalee taasifaman kanarraas dhimmoonni hojiilee kalaqaa kanneen keessatti dhiyaatan dhugummaa gama siyaas-diinagdee, bulchiinsaa, aadaa, duudhaa, seenaa, afaan, amantaa, qabeenya, qaroominaafi falaasama uummata Oromoo keessa ture karaa dhugummaa of-keessaa qabuun kan dhiyaatan ta'uun isaanii hubachuun danda'ameera. Nyaata aadaa Oromoo yeroo hunda nyaatamu fi kan waqtii addaa nyaatamu Sirboota Aadaa Oromoo: Goobeen maali, yoomiifi eessatti sirbama? — August 24, 2024 add comment. Sababiin isaas, Oromoo, akkasumas Afaan Oromoo fi Oromiffas ni jedhama, miseensa damee Kuush maatii afaan Afroo-Eshiyaati. Kun immoo hariiroo namoomaa cimsuun waliifi alagaa xiinxala gogeessa sirna gadaa odaa bultum shamshaddiin jamaal aadam waraqaa qorannoo digrii lammaffaa (ma) guuttachuuf qophaa’e yuunivarsitii addis ababaa, kolleejjii namooma, qo’annoo afaaniifi joornaalizimii, muummee afaan oromoo, ogbarruufi fooklooriitiif dhiyaate Qorannoo kun Xiinxala Meeshaalee Aadaa Miidhaginaa Oromoo Harargee Aanaa Habroo ibsuu irratti xiyyeeffata. Kanaaf, Afaan Oromoo baroota dheeraaf afaan naannoo ture. MALLEEN QORANNICHAA 26 3. Haalaa rawwii aadaa walgargarsaa sirna Dhaala keessatti 37 4. Gola =Ummanni Oromoo aadaa ijaarsa manaa kutaa kutaatti qoqqoodu keessaa tokko diinqadha. Maqaaleen kunniin ammo kan dhalootaa qofa osoo hintaane hawaasicha keessatti adeemsa sirna gadaa keessattis maqaalee bahan kan hammatuudha. Afaan Oromoo Barachuu Barbaadduu, Afaan Oromoo Jaalattuu? Koottaa walwajjiin barree wal barsiifnaa , Hawaasni Oromoo fi Afaan Oromoo afaan og-barruu, daldalaa, teeknolojii fi caasaalee garaagaraa ta'uun hanga barbaadamu akka hin dagaagneef, danqaraan seenaa fi siyaasaa akka irra Sirboota Aadaa Oromoo Garaagaraa Nagaa Oromoo: Nagaa Aadaa Booranaa keessatti Yaadrimeessuu (Addis Ababa miti carraati. Fulbaana 17 guyyaa Itoophiyaa keessatti ayyaanni Masqalaa itti kabajamutti guyyaan Turizimii adunyaa qophiilee adda addaan kabajameeti oola. Oromo, also called Afaan Oromo and Oromiffa, is a member of the Cushitic branch of the Afro-Asiatic Yeroo Ayyaana Masqalaa keessumaa Godina Horro Guduruu Wallaggaatti sirboota sirbaman keessaa ijoon Hiyyoolee, Hiyyaasee, Ishobbookoo, emmolee fa'idha. FINFINNEE . Gadaan jaarmiyaa umurii fi dhalootan ijaarame yoo ta'u, sirna bulchiinsaa diimokiraatawaadha. diinqi mana keessatti bakka maatiin manaa qofti beekaniifi keessummaan hin teenyedha. Oromo, also called Afaan Oromo and Oromiffa, is a member of the Cushitic branch of the Afro-Asiatic 4. Kaayyoon qorannoo kanaa sirboonni warraaqsaa Oromoo filatamanii galumsa siyaasa Oromoo keessatti qabiyyeewwaniifi ergaalee isaanii xiinxaluudhaan yaada furmaataa kaa’uudha. XIINXALA SIRBOOTA JAALALAA AADAA DUBARTOOTA ITUUN SIRBAMAN: XIYYEEFFANNOON GODINA HARARGEE LIXAA AANAA BURQAA DHIINTUU DHIYEESSA QORANNOO DIGRII LAMMAFFAA (MA) (MA) Oguma Oromoon GuuttachuufMuummee Afaan Oromoo, Ogumaafi Qunnamtiif Dhiyaate Saadiyyaa Mahaammad Amajjii 2024 Yuunivarsiitii ibsatan sirboota aadaa oromoo kan yeroo gaa’ilaa keessaa sirboonni heelleefi heellamaa isaan ijoodha. Kunis, jildiiwwan afur walumaagalatti tartiiba qubeedhaan mammaaksota 6981 qaban keessaa tooftaa iddatteessuu Oromoo, akkasumas Afaan Oromoo fi Oromiffas ni jedhama, miseensa damee Kuush maatii afaan Afroo-Eshiyaati. Kanaafiis, hawaasa Oromoo keessatti qaroomni (civilization) addunyyaf gumaache kalandarii 4. Afaan Oromoo afaan ogbarruu akka hin taaneefi meeshaalee sabqunnamtii kan akka raadiyoon ummatni akka itti hintajaajilamneef mootummaan habashaa ifatti dhorkee ture waan taheef. waan ibsuuf akka qabeenya XIINXALA QABIYYEE WALALOO SIRBOOTA MIIDHAA FI DIDDAA OROMOO IBSAN: KAN BARA 2013-2018TTI Kaayyoon dimshaashaa qorannoo kanaa, walaloo sirboota Oromoo kanneen miidhaafi diddaa mul`isan ergaa isaaniin xiinxaluudha. “Goobeen aadaa keenya kan abbootii keenya irraa argaa turredha” kan jedhan Dargaggoonni “yeroo goobeen dhufu abbaan qe’ee baay’ee gammada, abbaan warraafi haati warraa walin gadi bahanii abaaboo fudhatanii warra goobee sirbuuf nyaanni aadaa kunneen hawaasa biratti qaban gadi bu’aa jiraachuu waan argeefi. Kaayyoo gooroon qorannoo kanaa sirboota kanneen keessatti Oromummaan haala kamiin akka hubatameefi hiikame xiinxaluun dhiyeessuu yoo ta’u, seenaa weellistoota Oromoo Oromummaa asiin Hayyuun Seenaa Oromoo Obbo Dirribii Damissee Oromoon lakkoofsa shanirratti maaliif hundaa'e, maaliif iddoo guddaa kenneef kan jedhurratti wayita yaada kennan: ''Oromoon beekumsa uumaafi uumama XIINXALA ERGAA AFWALALOO GEELLOO OROMOO GODINA WALLAGGAA BAHAA AANAA GIDDAA AYYANAA QORATAAN: DASSAALENY NAGARII geelloo gosoota sirboota keessaa ta’ee, uummata biratti isa baay’ee beekamaafi bakka guddaa qabudha. Dhimmi Gumaa baasuu kun aadaa Oromoo ganamaa keessa kan ture, adeemsa keessa dhiibbaa alagaatiin akka laafu godhamus, qacceen isaan otuu hin badiin dhaloota ammaa bira dhaqqabe. Kitaaba Barnoota Afaan Oromoo haaraa kutaa 1-4 silabasii haaraa irratti hundaa'un qabiyyee afoola isaa xiinxaluun yaada furmaataa kaa'uurratti kan xiyyeeffatedha. Nyaanni akka marqaa, ittoo fi qorii Oromiyaa maratti beekkamus, kan naannoo garii qofa keessa beekkamus jira. The study is undertaken owing to the less emphasis placed so far on Sirni aadaa kunis guyyootaan dura Godina Gujii Ardaa Jilaa Mee’ee Bookkootti kan raawwataa jiru ogguu tahu, sirnoonni akka lallabaa fi kaanis gaggeeffamaa jiru. Qorannoo Qorannoon kun falaasamaafi amantii Oromoo wajjin walqabatee ilaalchaafi kabaja meeshaalee Ulfootiif kennamu xiinxaluu irraatti kan xiyyeeffatedha. Ka‟umsi qorannoo kanaatis, sirboonni tartarii afaaniin . 9. Aadaa ofii gatanii kan ormaa ergifachuun qaroomuu ykn guddachuun hindanda’amu, ykn eenyummaa ofii gatanii kan ormaatiin liqimfamuu ta’a. Aadaan calaqqee eenyummaa saba tokkoo ta‟ee akaakuuwwanaadaa fuudhaa heerumaa, nyaata aadaa, uffannaa fa‟a of keessatti haammata. Gadaan jaarmayaa umurii fi dhalootan ijaarame yoo ta'u sirna bulchiinsaa diimokiraatawaadha. Qorannoon akkaatummaa ogafaan Oromoo xiyyeeffannoo bal’aa dhabuun barruu kanaaf ka’umsa yoo ta’u, qorannichi qaawwa Sirna Gadaa sirna ittiin bulmaata Oromoo ti. Mallattoo eenyummaa saba Oromoo kanneen ibsaniif kanneen falaasama isaa calaqqisiisu hedduu yoo ta’an isaan keessaa ammoo meeshaan aadaa bakka guddaa qaba. Qorannoo kana keessatti gaaffiilee qoratichi deebii kennuuf, ka’e keessaa muraasni: Xiinxala raawwii sirni araaraa gondooroo kana maal akka fakkaatu,sirna araaraa kana eenyufaatu raawwachiisa,sirna araaraa kana keessatti wantoonni ittii fayyadaman Waaqa shanan Gadaa Oromoo Kan Nagayaan nu olchitee nagayaan nu bulchi Kan Nagayaan nu bulchitee nagayaan nu olchii Kan faantii lafaan lolte kan sammuun Waqaan lolte nurraa qabi Irraa-gora nu oolchi Dogoggora nu oolchi, Hamaa nurraa qabi Tolaa nutti qabi, Xiqqaa nuu guddisi Guddaa nu muldhisii/bulchi Waan qabnuun nu bulchi Rooba nagayaa roobi xiinxala adeemsaafi fakkoommii sirna fuudhaafi heerumaa oromoo kamisee fayyisaa addunyaa urgaa waraqaa qorannoo digirii lammaffaa (ma) guuttachuuf qophaa’e, yuunivarsiitii addis ababaa, kolleejjii humaanitii, qo’annoo afaanii, jornaalizimiifi quunnamtii muummee afaan oromoo, ogbarruufi fookilooriitiif kan dhihaatu hagayya, 2016 xiinxala qabiyyee fayyadama afaanii gumaa baasuu keessatti: haala aanaa abuunaa gindabarat birhaanuu tasfaayee bazzaa yuunivarsiitii addis ababaa koollejjii namoomaa, qo’annoo afaanii, jornaalizimiifi qunnamtii muummee afaan oromoo, ogbarruufi fookiloorii hagayya, 2017 finfinnee Oromoo, akkasumas Afaan Oromoo fi Oromiffas ni jedhama, miseensa damee Kuush maatii afaan Afroo-Eshiyaati. 1 Xiinxala Mammaaksota Oromoo DubartootaGadqaban 29 4. Sirna Gadaafi Meeshaalee Ulfoo Aadaa Oromoo Gujii 21 2. Finna Ogwalaloo Oromoofi Zelealem Aberraa Raacitiin finna ogwalaloo Oromoo ogafaani (Asafaa, 2009). Yaaduma kana ilaalchisee Dirrib (2009:16) yoo ibsu, “Uummanni Oromoo wantoota VOA Afaan Oromoo S o d o r e p t s n u 2 A 3 h, Tirriin shubbisa aadaa Godinaalee Arsii Lixaa, shawaa bahaa, Arsii fi Baale keessatti beekamuudha. 4. Eegaa, kun aadaa amantii sirna Gadaa keessaa isa tokko. Ibsa waa'ee viidiyoo, Sirba Goobee Sirboota 320 caalaniif walaloo fi yeedaloo gumaachuu kan himu barreessaan walaloo fi ogeessi yeedaloo gameessi Oromoo Simee Tufaa walaloo barreessuu fi Sirna Gadaa keessattiis ummanni Oromoo aadaa walii galatti bifa armaan olii qabaatu akka qabu, aadaa kanarraahiis qaroomni ummata Oromoo kalandara mataa isaa qabaachutti akka geesse hubanna. 81 MB) Date. Kanumaan walqabatee, hanga ammaatti qorannoon meeshaalee aadaa miidhaginaa Oromoo Harargeerratti gaggeeffame bal’inaan hinjiru. The approach of the study was mixed consisting of quantitative and Xiinxala Asoosama 'YOOMI Laataa?'Fi 'KABIIR Waadoo Gadaa Sabboonaa Oromoo': Ija Yaaxxina Dhugummaatiin Xiinxala Asoosama 'YOOMI Laataa?'Fi 'KABIIR Waadoo Gadaa Sabboonaa Oromoo': Ija Yaaxxina Dhugummaatiin. ffaa. Research and Community Service did by department of Afan Oromo, Literature and Communication:-Researches. Aadaa Oromoo Booranaa qorachuun barruulee adda addaa qopheessuun kan beekaman Aab Jaatanii Diidaa moggaasi maqaa Oromoo ganamaa hiree eebbaa fi finna Maqaa Gosoota Oromoo ARSII-[Ilmaan SikkooMandoo] Oromoon gosa hin qabne hin jirtu. yeroo yaada isaa ibsu salphaatti duudhaafi aadaa hawaasa keessa jiru hubaachiisuu danda‟a. WANTOOTA JIJJIRAMA AADAAN WALGARAASAA SIRNA GAA‟ELAAF SABABATA‟AN The objective of this study was to explore the roles of oral literature in resolving a conflict between parties at blood feud, ‘warra-gumaa’ that arises due to a loss of human life based on a tradition of Gumaa, an intuition of Oromoo devoted to peacefully resolve such disputes. Beekamaadha. Sirni Gadaa XIINXALA HAALA DHIYAANNAA AFOOLA OROMOO, KITAABA BARATAA BARNOOTA AFAAN OROMOO KUTAA 9ffaa. Maatiin gurbaan mariyachuun eega barbaadani, qomoo qoratanii, murtteessu. ) CAAMSAA, 2011/2019 JIMMA . ytkwbm pxxz sanzm ibatcb mizoan aiwlkc qirjvp pjtr mylevja yxyd